MEMLÜK DEVLETİNDE TİBAK EĞİTİMİ-2

Binicilik eğitimi faris adayının eğersiz at (‘alâ el-‘ari) üstünde rahatça oturup hareket edebilme yetisini kazanmasına kadar sürerdi. İlk olarak kuru kil, taş veya ağaçtan yapılmış maket at üstünde eğitim başlardı. Eğitmen memluka doğru olarak nasıl ata bineceğini öğretirdi. Bu eğitimden sonra maket ata eyer takar, mamluka tam donanımlı ve donanımsız olarak ata nasıl bineceğini öğretirdi. Bu eğitimler faris adayının canlı ata binme eğitimiyle devam ederdi.

At çul adı verilen yün ve kıldan yapılan bir örtüyle örtülürdü. Memluk atın sol tarafında durmak suretiyle, sağ eline kırbaç alırdı. Sağ başparmağını çulun üzerine yerleştirir, sağ avucunu atın yelesinin arkasından boynuna koyardı. Atın boynunun sağ tarafından ata vurarak hareket ettirmek, ilk önce rahvan, daha sonra tırıs ve en son dörtnala atı koşturarak eğitim sürerdi.

Altan Çetin’ in eserlerinden de anlıyoruz ki, furisiyye ile ilgili bazı teknik eserler farisin nasıl bir üzengi kullanması gerektirdiği, ata binme, attan inme, donanım kuşanma, oturuş, biniş vb konularda detaylı bilgiler vermektedir.

Faris eğitiminin en farklı yönlerinden birisi ise farisin atının sağlıkla ilgili tüm sorunlarını yakinen bilebilmesi ve tedavi edebilmesiydi. Özetle bir faris atına karşı veteriner görevi de görmekteydi. Bu nedenledir ki atını tedavi edemeyen yada atına bakım yapmayan farisin eğitimi tamamlanmış sayılmazdı. Bu eğitime dönük çeşitli at türleri ve hastalıklarına dönük çok fazla üst seviye kaynak bulunmaktaydı.

Erhan UZMAN

KAYNAKÇALAR:

Prof. Dr. Altan ÇETİN, Memluk Askerinin Eğitimi

Tayboga el-Beklemişi, Kitâb el-Cihâd

El-Aksarâ’î, Nihâyet

Hudayl, Hilyat el-Fursan

Necm ed-Din er-Remmâh, el-Furûsiyye

Bektût, Kitab el-Furûsiyye